سکونت بیست میلیون ایرانی در بافت فرسوده

بیش از ۲۰ میلیون نفر از جمعیت کشور در بافتهای ناپایدار و نا ایمن زندگی می‌کنند که قرار بود از حدود ۱۵ سال قبل، سالیانه ۱۰ درصد نوسازی شود و با اینکه آماری در این خصوص در دست نیست بنا به گفته کارشناسان شاید ۱۵ درصد این هدف نیز محقق نشده باشد.

طرح نوسازی و بهسازی سالیانه ۱۰ درصد از بافت های ناکارآمد در برنامه های پنج ساله توسعه کشور گنجانده شده اما آن طور که باید و شاید طی حدود ۱۵ سال گذشته پیش نرفته است. قرار بود سالیانه ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در بافت های ناکارآمد نوسازی و بهسازی شود که البته آنچه به اجرا رسید فاصله زیادی با اهداف دارد.

مهمترین اقدامی که دولتهای گذشته برای دستیابی به این هدف انجام دادهاند هر از گاهی افزایش رقم تسهیلات بافت فرسوده بوده که هم اکنون سقف آن به ۲۵۰ میلیون تومان برای سازندگان حرفهای به ازای هر واحد رسیده اما فقط ۵۰ میلیون تومان آن با یارانه دولت و نرخ سوده ۹ درصد است و مابقی این مبلغ با سود ۱۸ درصد پرداخت میشود.

وعده احداث ۱۴۵ هزار مسکن ملی در بافت های فرسوده

وزارت راه و شهرسازی برنامه ریزی کرده تا ۱۴۵ هزار واحد مسکونی را در بافت های ناکارآمد و فرسوده احداث کند، از این تعداد ۱۰۰ هزار واحد توسط مردم و ۴۵ هزار واحد قرار است توسط شرکت بازآفرینی شهری ایران به عنوان یک مجموعه دولتی احداث شود اما شواهد و قرائن حاکی از آن است که برنامه طی یک سال گذشته آنطور که باید و شاید پیش نرفته است.

کند بودن روند نوسازی و بهسازی را می‌توان به خوبی از تعداد فقره تسهیلات اختصاص یافته به بافت های ناکارآمد مشاهده کرد. آنطور که مدیر امور اعتباری بانک مسکن آمار داده از ابتدای سال ۱۳۹۸ تا ۱۵ مرداد ۱۳۹۹ فقط ۱۳ هزار و ۳۹۹ فقره تسهیلات در بافت های فرسوده به مرحله امضا رسیده است.

نوسازی بافت های فرسوده با وجود آنکه آمار دقیقی از آن طی سال های گذشته ارائه نشده، بنا به اذعان مهدی عبوری، مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری به دلیل تغییرات و نوسان های شاخص های کلان و رکود بی سابقه بازار مسکن و ساختمان، کند پیش رفته است.

در بازآفرینی عقبگرد داشتیم

حسن محتشم، عضو هیئت مدیره انجمن انبوه سازان تهران خاطرنشان می‌کند: از حدود ۱۵ سال قبل قرار بود سالیانه ۱۰ درصد از بافت فرسوده نوسازی شود که باید چند سال قبل این هدف به طور کامل محقق میشد. اما طی این سال ها شاید ۱۵ درصد هم برنامه جلو نرفته باشد و این در حالی است که بیش از همین مقدار حاشیه نشینی اضافه شده است؛ یعنی در حوزه بازآفرینی نه تنها پیشرفت نکردیم بلکه عقب گرد داشتیم.

در این بین ترکیب انباشت تقاضا با نوسانات اقتصادی، معجون تلخی را برای متقاضیان مسکن درست کرده است؛ تا جایی که برای کاستن از این تلخی به شهرهای اقماری پناه بردهاند. بر اساس گزارشهای میدانی، طی ماههای گذشته خرید و فروش مسکن در شهرهای اطراف تهران رونق گرفته و احتمالا باید منتظر باشیم تا حاشیهنشینی هم تشدید شود.